Foto: Harry Pot, Nationaal Archief
René Sleeswijk, verantwoordelijk voor de Snip en Snap Revue, bracht in 1964 The Sound of Music naar Nederland. Mieke Bos speelde Maria en Johan Heesters Kapitein von Trapp. Over de laatste ontstond nogal wat commotie.
Vanaf 1936 woonde Heesters in Duitsland, waar hij ook tijdens de oorlog veelvuldig optrad in theaters en films. In 1941 bezocht Heesters concentratiekamp Dachau. Hoewel hij bezwoer er niet te hebben opgetreden, werd zijn bezoek hem door Nederlanders niet in dank afgenomen. Dat juist Heesters de rol van de anti-Duitse Kapitein von Trapp zou gaan spelen, viel bij velen in het verkeerde keelgat.
Nederlandse producties
Al met al was het succes van The Sound of Music niet groot, en het duurde meer dan dertig jaar voordat een nieuwe productie ons land aandeed. In 1997 bracht het Koninklijk Ballet van Vlaanderen de productie naar Nederland. Ernst Daniël Smid speelde Kapitein von Trapp; de Vlaamse An Lauwereins was Maria. Daarna volgden The Sound of Music-producties elkaar in rap tempo op. Maaike Widdershoven en Hugo Haenen speelden in de versie van Joop van den Ende (2002). Zes jaar laten hadden Wieneke Remmers en Rein Kolpa de hoofdrollen in de productie van V&V Entertainment (2008), die begon in het Efteling Theater en vervolgens een nationale tour als reprise kreeg. Inmiddels is de musical, weer zes jaar later, te zien met Anouk Maas en Ad Knippels in de hoofdrollen.
Filmflop in Oostenrijk
Het mag duidelijk zijn: in Nederland is The Sound of Music inmiddels een graag geziene titel. Maar hoe anders was dat in Oostenrijk, het land waar het zich allemaal afspeelt. De Duitstalige filmversie was al meteen een gigantische flop. Volgens musicalwetenschapper Olaf Jubin waren er drie potentiële redenen: ten eerste waren er in de jaren vijftig een aantal Duitse films over de familie Von Trapp, die enorm populair waren. Hiermee kon The Sound of Music, met haar buitenlandse cast, maar moeilijk concurreren. Daarnaast was men ontevreden over de manier waarop het fascisme in de film werd uitgebeeld, met überblonde Rolf als stereotype Nazi. Bovendien gaf The Sound of Music een verre van authentiek beeld van Oostenrijk en haar cultuur, met als klap op de vuurpijl een geografische fout: als de Von Trapps werkelijk de berg waren beklommen die zij opgaan in de film, waren ze niet in het neutrale Zwitserland, maar in Nazi-Duitsland beland.
The Sound of music auf Deutsch
Van een theaterversie kwam het dan ook niet in Oostenrijk. Inwoners van de Salzburg hadden de musical lange tijd afgedaan als kitsch, zo zegt musicalwetenschapper Laura MacDonald in haar artikel over The Sound of Music in Oostenrijk. Pas in 2011 bracht Carl Philipp von Maldeghem de musical naar het theater van Salzburg. Meteen kwamen er honderden kinderen af op de audities. De Oostenrijkse productie was uiteindelijk zo succesvol dat hij in 2015 in reprise gaat. Zeg nou zelf: klinkt The Sound of Music auf Deutsch niet authentieker dan ooit?
Meer lezen en zien:
- The Sound of Music toert t/m 12 juni nog door Nederland. Check de speellijst.
- Website van The Sound of Music in het Salzburger Landesteater.
- Jubin, Olaf. The hills are alive with… My Songs, My Dreams? The Sound of Music in Germany and Austria.
- MacDonald, Laura. How Austrians learned to stop worrying and love The Sound of Music.
- Lady Gaga zingt The Sound of Music tijdens de Oscars. ‘A travesty,’ aldus Stephen Sondheim. Oordeel zelf:
29 april 2015, 11:11