Hoe Beauty and the Beast Times Square oplapte

Wie zich tegenwoordig op Times Square begeeft, kan zich vergapen aan theaters, hoge gebouwen en enorme, lichtgevende advertenties. Een paar decennia terug was dat wel anders; begin jaren negentig zag Times Square er beroerd uit. Totdat Disney het gebied binnentrok.

Na de roaring twenties was het gebied rond Times Square, dat 42nd Street, Broadway en 7th Avenue beslaat, in de jaren dertig in verval geraakt. Dat kwam door de depressie, en bovendien konden de vele theaters de concurrentie van film en radio niet meer aan. Anno 1990 huisden er prostituees, zwervers en drugsdealers tussen de verrezen seksshops. Daarom werd er een plan gemaakt: de buurt moest worden opgelapt. Burgemeester David Dinkins haalde Disney over om geld te investeren in het nieuwe 42nd Street. Als onderdeel van het plan kocht Disney het New Amsterdam Theatre aldaar, waar in 1997 The Lion King in première zou gaan. Het opknappen ervan zou helpen het gebied als theaterdistrict te doen opleven. Maar daarvoor al ging in 1994 in het Palace Theatre, ook aan Times Square, de eerste Disneymusical in première: Beauty and the Beast.

'Stage the movie'

Als regisseur werd gekozen voor Robert Jess Roth, die eerder had gewerkt aan voorstellingen in de Disneyland-pretparken, maar geen Broadway-ervaring had. Roth kreeg van het hoofdkantoor één belangrijke instructie mee voor het maken van de musical: 'stage the movie.' Een lastige opdracht, want in tegenstelling tot de 85-minuten durende film zou de musical zo’n 2,5 uur gaan beslaan. Dat betekende: meer liedjes, liefst showstoppers. Omdat de liedschrijver van de film, Howard Ashman, in 1991 was overleden, nam Tim Rice zijn rol over.

Spektakel

Het begin van de jaren negentig was de tijd van de spektakelstukken zoals The Phantom of the Opera en Cats. Ook voor Beauty and the Beast gold dat het spectaculair moest worden. In de praktijk kwam dit neer op meer crew- dan castleden, 140 pruiken (en 50 pond haarspelden), meer dan 600 lampjes en 37 pyrotechnische- en special effects (denk aan de vlammende armen van Lumière). De musical behoort daarmee tot de duurste Broadwaymusicals uit de geschiedenis.

Handige marketing
Het handige van een Disneymusical is dat hij gemarket kan worden door te refereren aan de Disneyfilm. Musicologe Elizabeth Wollman geeft in haar artikel 'The Economic Development of the “New” Times Square and Its Impact on the Broadway Musical' uitleg over deze zogenaamde business synergy: een bedrijf verdient geld aan een specifiek product door het te integreren in een web van gerelateerde producten. Zo kan Disney haar musical inzetten om de gelijknamige film te verkopen, alsmede Beauty and the Beast-attracties in Disneyland en merchandiseproducten. Volgens Wollman is business synergy de reden waarom er zoveel films tot musicals gemaakt worden. Immers kent het publiek de titels, personages en verhalen, en soms ook de liedjes van de soundtrack; iets dat ook geldt voor jukeboxmusicals.

Beauty vs. Passion

Beauty and the Beast kreeg heel wat nominaties bij de Tony Awards in 1994, maar verzilverde enkel die voor beste kostuumontwerp. Passion van Stephen Sondheim daarentegen, die ook in 1994 in première was gegaan, nam een groot aantal Tony's mee naar huis, waaronder die voor beste musical. Maar hoewel de kritieken voor Passion heel wat beter waren dan die voor Beauty and the Beast, hield de laatste het veel langer vol.

Donker en blond

Tegelijk met de Beauty and the Beast introduceerde Disney een aantal supervisors voor dans, muziek en acteren. Zij moesten ervoor zorgen dat alle producties van Beauty and the Beast er wereldwijd precies hetzelfde uit kwamen te zien. Inmiddels is er echter een en ander veranderd en ziet de musical er vandaag de dag wat anders uit dan die uit 2005, die weer anders was dan die uit 1994. Zo kwam er in 1998 een nieuw lied bij toen Toni Braxton de rol van Belle overnam. Zij was daarmee de eerste donkere vrouw die de hoofdrol van Belle op Broadway zou spelen, en tot dusver ook de laatste. Componist Alan Menken schreef speciaal voor Braxton het nummer 'A change in me', dat nog steeds een vast onderdeel is van de musical (maar het klonk in 1998 weer heel anders dan tegenwoordig, zoals je hieronder kan horen). Ook leuk: Chantal Janzen was in 2005 de eerste blonde Belle. In de revival uit 2015 was Belle (Anouk Maas) gewoon weer bruinharig.

Bronnen:

• Bell, John (1998). 'Disney’s Times Square: The New American Community Theatre.' In TDR.
• Hurwitz, Nathan (2014). A History of the American Musical Theatre: No Business Like It.
• Nelson, Steve (1995). 'Broadway and the Beast: Disney Comes to Times Square.' In TDR.
• do Rozario, Rebecca-Anne (2004). 'Reanimating the Animated: Disney’s Theatrical Productions.' In: TDR.
• Wickstrom, Maurya (1999). 'Commodities, Mimesis, and “The Lion King”: Retail Theatre for the 1990s.' In Theatre Journal.
• Wollman, Elizabeth (2002). “The Economic Development of the “New” Times Square and Its Impact on the Broadway Musical.” In American Music.

- Sanne Thierens