Moord. Seks. Discriminatie. Klinkt als een Disneyfilm? Niet echt, maar het gaat hier toch over Disney’s The Hunchback of Notre Dame. Wie het boek van Victor Hugo heeft gelezen, zal weten dat Disney voor de film het een en ander aan het verhaal heeft veranderd.
Zo werd priester Frollo een rechter, verdween er en aantal figuren (zoals Frollo’s broer Jean, dichter Gringoire en Phoebus’ geliefde Fleur de Lys – ja, Esmeralda was niet de enige in Phoebus’ vizier) en werd Clopin de verteller van het geheel. Zoals in elke Disneyfilm kreeg de hoofdpersoon een paar sidekicks toebedeeld, in het geval van Quasimodo drie stenen waterspuwers. Deze figuurtjes zijn onmisbaar in Disneyfilms omdat de hoofdrolspeler iemand moet hebben om zijn gedachten mee te delen.
Merchandise verkoopt niet
De Disneyfilm The Hunchback of Notre Dame is een stuk lieflijker dan het boek. Kijk maar eens naar de Assepoester-achtige opening: Quasimodo wordt wakker in een toren en praat met de dieren. De moeilijke driehoeksverhouding tussen Quasimodo, Esmeralda en Phoebus wordt opgelost door Quasimodo zelf, die Esmeralda en Phoebus zijn zegen geeft nadat Phoebus hem redt. Als Quasimodo vervolgens naar buiten stapt, wordt hij voor het eerst geaccepteerd door de kinderen. Zo rooskleurig gaat het er in de musical (gelukkig) niet aan toe. Toch had de film het moeilijk: de merchandise verkocht niet, en de score was de eerste sinds The Little Mermaid die niet genomineerd werd voor een Oscar. De popversie van ‘God help the outcasts’, gezongen door Bette Midler, werd nooit een hit.
Der Glöcker von Notre Dame (1999)
Eind jaren negentig vroeg Duitse musicalproducent Stella (die toen nog op de troon zat waar Stage Entertainment haar later vanaf stootte) aan Disney om een nieuwe musical te maken. Stella betaalde en Disney had de artistieke leiding, met een creatief team bestaande uit James Lapine, Stephen Schwartz en Alan Menken. Zij wilden Quasimodo’s stenen vriendjes houden, maar kozen ervoor om Esmeralda aan het einde te laten sterven en van Frollo weer een priester te maken. Volgens musicalwetenschapper Olaf Jubin maakte Disney één grote fout: ze rekenden er op dat het publiek een Disneycartoon verwachtte. Het Duitse publiek was echter minder bekend met de Disneyfilm van de Hunchback dan met een filmversie van Jean Delannoy uit 1956 die trouw was aan het boek. De Disneymusical Der Glökcner von Notre Dame was iets totaal anders dan zij verwachtten.
La Jolla Playhouseversie (2014)
Vijftien jaar na de Duitse musicalversie werd er een nieuwe poging gedaan. In het najaar van 2014 speelde The Hunchback of Notre Dame in het La Jolla Playhouse, om vervolgens tryouts te spelen in het Paper Mill Playhouse. Toch schopte deze musical het niet tot Broadway, jammergenoeg. Want deze Hunchback is een van de sterkere Disneymusicals die er zijn. Daarom een paar redenen waarom dit de volgende Disneymusical zou moeten zijn die ons land aan doet:
1: De score
Met The Hunchback of Notre Dame leverde Alan Menken misschien wel zijn meest epische muziek. Voor de musical schreef hij bovendien een aantal nieuwe juweeltjes. Maar om ‘The Bells of Notre Dame’ kon je sowieso al niet heen. Tip: luister het cast album nu op Spotify.
2: Het koor
In de productie in het La Jolla Playhouse zong elke voorstelling een koor mee. Die kwaliteitsgarantie heb je dus al bij deze musical. Bovendien klinkten de ‘kyrie eleisons’ op hun best als ze gezongen worden door een echt koor. En een beetje eng – maar dat moet ook.
3: Diepgaande karakters
Frollo is niet alleen maar door- en doorslecht, hij heeft ook een ander gezicht. De standaard Disneyvriendjes die voor comic relief moeten zorgen, ontbreken in Hunchback. En dat is wel eens prettig voor de verandering.
4: De thematiek
In programmaboekjes van musicals wordt maar al te graag vermeld hoe relevant en herkenbaar de musical in kwestie is, of ze nou vijf of vijftig jaar oud is. Bij Hunchback is dat niet alleen een promotiepraatje; het is gewoon zo. Hunchback gaat over mensen die anders zijn (Quasimodo), over haat jegens vreemdelingen (de zigeuners), over religie (verbeeld door Frollo). Relevanter wordt het niet.
5: Het slechte einde
Voor het eerst komt eens niet alles goed. Sterker nog: meerdere personage leggen het loodje, de protagonist begaat een misdaad, en de geliefden krijgen elkaar niet. Verfrissend, en het maakt dat het verhaal diepere indruk maakt dan het anders gedaan zou hebben.
6: Een Disneymusical voor volwassenen
Natuurlijk zijn er genoeg volwassenen die van Disney houden, maar Hunchback is van een hoger (intellectueel) niveau van de gemiddelde Disneyfilm. Het gaat over heksenverbranding, erotiek, discriminatie, racisme, angst voor anderen (of dat nou vanwege uiterlijk of afkomst is, of allebei). Dit is een Disneymusical voor volwassenen.
Bronnen:
Jubin, Olaf. ‘A question of musical sensibilities: The Hunchback of Notre-Dame and Notre Dame de Paris’. College. Goldsmiths, University of London: 3 maart 2015.
4 november 2015, 11:11